فونت تحریری

خط و یا فونت تحریری می تونه مبنای هر خط فارسی زیبای جدید باشه ، به نظر من به همین دلیل هست که از ابتدای مدرسه اون رو برای آموزش دانش آموزان گذاشتن. مبنای خلاقیت برای طرح های جدید اما ساختار واحد.
در این مقاله در مورد ساختار خط تحریری صحبت خواهیم کرد. (در مقاله ای جداگانه در مورد آموزش خط تحریری و نوشتن آن خواهم نوشت)

مثلا به واژه ی صمیمی با خط تحریری در عکس زیر دقت کنید : (از نرم افزار طراحی Fontlab گذاشتم، هنوز نقطه ها آماده نشده)

حالا همین واژه ی صمیمی رو که با یک دست خط شخصی نوشته شده دقت کنید :

همانطور که در این عکس مشاهده می کنید ، ساختار قرار گیری حروف شبیه به همان فونت و قلم تحریری ست اما شکل و ظاهر آن متفاوت است.
پس اولین نکته از اهمیت فونت تحریری ، مبنای ساختاری آن است که می تونه مبنای هر دست خطی باشه.

حالا در این بخش ساختار حروف این قلم رو بررسی می کنیم :

ساختار واحدی که میان هم فونت و خط تحریری با هر فونت دیگر ، وجود دارد : توازن و تشابه در میان حروف است. مثلا بخش انحنای صاد و ن نباید متفاوت باشد به عکس زیر دقت کنید :

البته این تشابه فقط میان ن و ص نیست بلکه ق هم این بخش از طراحی اون باید دقیقا یک ساختار داشته باشند.
بنابراین این تشابه ساختاری میان همه ی فونت ها وجود دارد. البته در مقاله ای دیگر به تشابه های دیگر هم خواهم پرداخت . مثلا ب و ک و تشابه میان ح و ع و قسمت های دیگر...

 

اما تفاوت ساختاری فونت تحریری با بقیه فونت ها کجاست ؟

قبل از اینکه این بخش را شرح دهم ذکر این نکته هم مهم هست که دو نوع خط تحریری داریم خط تحریری ساده و همچنین خط تحریری شکسته.

نکته ی اول : همه ی حروف فونت تحریری فقط روی خط کرسی اصلی قرار نمی گیرد. در صورتی که اغلب فونت های فارسی معمولا حروف فقط روی خط کرسی اصلی قرار می گیرند. مثلا فونت لوتوس، میترا ، زر و بسیاری از فونت های دیگر (البته همه ی فونت ها ، حروف شان فقط روی خط کرسی اصلی نیست.)
نکته ی مهمی که هنگام طراحی باید در نظر داشته باشیم (برای بقیه فونت ها این نکته الزامی نیست) خط راهنمای مورب است. باید تمام دقت رو برای زوایای بین حروف داشته باشیم.

نکته ی دوم : حروف وقتی در کنار برخی از حروف دیگر قرار می گیرند ، تغییر می کنند. مثلا ط وسط برای میم ، ه، ی، ر، متفاوت می شود. در صورتی که فونتهای دیگر (مثلا فونت های متن) معمولا این چنین نیستند. مثلا ط وسط در فونت لوتوس و میترا همیشه فقط یک حالت است.
بنابراین از عناصری به نام glyph باید استفاده کنیم و تعداد حروف فونت قاعدتا زیادتر از فونت های متنی است. تعریفی که برای glyph می تونیم داشته باشیم این هست که : گلیف ها کاراکترهای جایگزینی هستند که می تونید وقتی به دنبال چیزی متفاوت از حالت پیش فرض هستید، آنها را تغییر دهید.

 

نکته ی سوم: بررسی هارمونی و تناسب میان حروف، زمان بیشتری می خواهد. قاعدتا چون تعداد گلیف ها بیشتر است بررسی هارمونی یا همان تناسب میان حروف زمان بیشتری می خواهد.